Herplaatsers

Verwachten we te veel van een herplaatser?

Verwachten we te veel van een herplaatser?

Steeds meer mensen kiezen voor een herplaatshond. Omdat zij bijvoorbeeld op die manier iets goeds willen doen en een hond een fijn leven willen bieden.  In de praktijk gaat er echter nog wel eens het nodige mis; de herplaatser gedraagt zich niet zoals verwacht of gehoopt en brengt allemaal extra zorgen, kosten en problemen met zich mee. Zijn onze verwachtingen van deze honden misschien een beetje te hooggespannen?

Rooskleurig beeld

Hoe goed de bedoelingen ook zijn, er wordt nog dikwijls onderschat wat het inhoudt om een herplaatser te adopteren. Het komt helaas regelmatig voor dat zo’n hond dan uiteindelijk opnieuw wordt aangeboden ter herplaatsing, waardoor hij in een soort vicieuze cirkel beland. De zogenaamde ‘draaideur hond’. Het lijkt of mensen soms een te rooskleurig beeld hebben van herplaatsers. Misschien denkt men dat ze niet zoveel opvoeding meer nodig hebben omdat ze meestal al wat ouder zijn. Of dat ze zich automatisch goed zullen gedragen omdat men ze gered heeft uit een schrijnende situatie.

Dit soort redeneringen leggen de lat bij voorbaat al vrij hoog voor de hond en we kunnen ons afvragen of dit wel helemaal eerlijk is. Een herplaatser is in feite net zoveel werk als een pup, wellicht nog wel meer, afhankelijk van wat hij heeft meegemaakt. Dit betekent niet dat men een dergelijke hond niet in huis zou moeten halen, integendeel! Er kan echter pas ten volle ondervonden en gewaardeerd worden wat een herplaatser te bieden heeft, als men zich bewuster wordt van de dingen waar men tegenaan kan lopen en begrijpt wat er hieraan ten grondslag kan liggen.

Rugzakje

De meeste herplaatsers komen met een zogenoemd ‘rugzakje’. Hierin zitten eerder opgedane ervaringen in het leven vaak stevig weggestopt en deze hebben invloed op de emoties en het gedrag van de hond. Soms duurt het een poosje voor het rugzakje wordt uitgepakt en soms wordt de hele boel in één keer leeg gekieperd. Dit verschilt uiteraard per individu. Daarnaast zal de rugzak bij de één wat voller zijn bij de ander; er zijn beslist herplaatsers met slechts een minimale hoeveelheid bagage!

Bovendien hoeft een rugzakje niet altijd een negatieve lading te hebben. Het is ook mogelijk dat een hond in het verleden overwegend positieve ervaringen heeft opgedaan waardoor hij waarschijnlijk geen al te problematisch gedrag zal (gaan) vertonen en vrolijk en onbevangen in het leven staat. Helaas zijn dit soort honden in de minderheid. Het merendeel van de honden die herplaatst moeten worden, heeft toch wel het een en ander meegemaakt. Dit hoeven niet altijd traumatische ervaringen te zijn maar ook de minder heftige situaties kunnen een flinke impact hebben.

Beschrijvingen

Het is niet ondenkbaar dat veel mensen op het verkeerde been gezet worden door de beschrijvingen van de herplaatsers; deze stellen de hond soms mooier voor dan hij in werkelijkheid is. Het is begrijpelijk dat de mensen achter deze advertenties de plaatsingskans zo groot mogelijk willen maken maar de hond is er niet bij gebaat als er onjuiste of onvolledige informatie wordt vertrekt. Laat ik hierbij voorop stellen dat er ook zeker organisaties, stichtingen of privépersonen zijn die hele eerlijke, duidelijke en gedetailleerde beschrijvingen van een hond geven.

In de meeste Nederlandse asielen wordt een hond bijvoorbeeld eerst uitgebreid onderzocht, getest en geobserveerd voor hij op internet verschijnt. De beschrijvingen van deze honden zijn meestal uiterst deskundig opgesteld. Het tegenovergestelde geldt helaas voor sommige (buitenlandse) stichtingen en voor een groot gedeelte van de Marktplaats advertenties. Nu is het logisch dat het heel lastig is om een uitvoerige beschrijving te geven van, bijvoorbeeld, een hond uit een shelter of dodingsstation in het buitenland. Deze honden zijn meestal volledig afhankelijk van vrijwilligers en zij hebben maar weinig tijd om elke afzonderlijke hond goed te leren kennen of te observeren.

Daarnaast ontbreekt dikwijls ook de noodzakelijke kennis over hondengedrag en – communicatie. Nogmaals, het gebeurt allemaal vanuit een goed hart en met de beste bedoelingen maar door gebrekkige of te rooskleurige beschrijvingen krijgen potentiële adoptanten een onjuist of vertekend beeld voorgeschoteld, met alle gevolgen van dien. Ik zie nog steeds teksten voorbij komen als: “Reu, 8 maanden oud, mix, heel lief en slim, kan goed met alles”. Nu denk je misschien dat dit een beetje een overdreven en versimpelde voorstelling van zaken is, maar nee, dit is werkelijk de letterlijke beschrijving die van een hond gegeven wordt op Facebook. En het betreft hier helaas geen uitzondering.

Goed met katten en kinderen

Om nog een voorbeeld te noemen: wat te denken van een veelvoorkomende tekst als ‘kan goed met katten’? Veel mensen zullen er hierbij van uitgaan dat dit geldt voor alle katten in alle situaties. Wat kan het dan tegenvallen als hij toch opeens achter hun geliefde huistijger aangaat of als hij op straat woest tekeer gaat tegen elke kat die zijn pad kruist. Het ‘goed met katten’ bleek helaas alleen te gelden voor de kat waarmee hij al vanaf pup bekend was, alle andere katten verklaart hij de oorlog.

Dan heb je nog de populaire omschrijving ‘is goed met kinderen’; wat betekent dat? Denk daar eens over na. Betekent ‘goed met kinderen’ dat hij het geen enkel probleem vindt als een kind over hem heen hangt, hem leuke kleertjes aan wil doen of bij hem in zijn mand wil slapen? Betekent ‘goed met kinderen’ dat hij stapelgek is op zowel baby’s als pubers en dat hij hun beste en liefste speel- en knuffelkameraadje is? Dat hij voortdurend oppast dat hij de baby niet per ongeluk krast met zijn nagel of omver loopt tijdens het spelen? Of betekent ‘goed met kinderen’ dat hij ze tolereert zolang ze zijn grenzen respecteren?

Vertrouw dus niet teveel op dit soort ultrakorte en ongenuanceerde beschrijvingen. Wees je ervan bewust dat hij in jouw specifieke thuissituatie en leefomgeving ander gedrag kan laten zien.

Verantwoordelijkheid

Nu kan je als adoptant natuurlijk je gezonde verstand gebruiken en kritische vragen stellen over de hond waar je interesse naar uitgaat. Eigenlijk ben je dit aan jezelf en aan de hond verplicht; niemand heeft er wat aan als jullie uiteindelijk niet bij elkaar blijken te passen. Niet alles is van tevoren in te calculeren maar door je zo goed mogelijk te laten informeren, kan je vaak al een redelijke inschatting maken over het karakter en andere (ras)eigenschappen van de hond.

Denk vooral goed na over jouw eigen situatie; wat voor soort hond zou daar het beste bij passen? Heb je kinderen, andere huisdieren? Woon je in een stad of in een rustig dorp? Moet de hond alleen kunnen blijven? Mag hij waaks zijn? Een professionele organisatie zal jou hier zelf ook kritische vragen over stellen maar zoals gezegd, gebeurt dat niet altijd. Neem daarom altijd zelf je verantwoordelijkheid en hou je hoofd erbij. Probeer in ieder geval te voorkomen dat je teveel afgaat op het uiterlijk of op de ‘zieligheidsfactor’ van een hond.

Verwachtingen

Zoals hierboven al staat aangegeven, kan de beschrijving van een hond bepaalde verwachtingen scheppen. Het zijn echter niet alleen de beschrijvingen die mensen op het verkeerde been kunnen zetten. Ook de verwachtingen die mensen zelf creëren kunnen voor problemen zorgen. Het is soms net of er gedacht wordt dat men een kant-en-klare hond in huis krijgt die niet zoveel opvoeding of training meer nodig heeft. Het tegendeel is echter waar; juist met een herplaatser moet men bedacht zijn op vreemd, afwijkend of opvallend gedrag. Hou er rekening mee dat de emoties die de hond ervaart een grote rol spelen. Hij komt opeens terecht in een voor hem volslagen nieuwe omgeving, bij nieuwe mensen en met nieuwe geurtjes. Daarbij is hij geen onbeschreven blad maar een dier met een verleden en dit verleden kan invloed hebben op het heden.

Waarom wordt er dan toch zo vaak verwacht dat hij gelijk netjes meeloopt aan de lijn, dat hij makkelijk een halve dag alleen kan blijven, dat hij in de bench kan, dat hij komt als hij geroepen wordt (zelfs als hij een nieuwe naam heeft gekregen), dat hij zich niets aantrekt van alle drukte in de stad, dat hij niet blaft, dat hij lief is voor kinderen, enz.? Als we zulke hoge eisen stellen aan een herplaatser, ligt teleurstelling onvermijdelijk op de loer. Door onze verwachtingen wat bij te stellen en voorbereid te zijn op angstig of gestresst gedrag – zeker in het begin – wordt een hoop ellende voorkomen en geven we de hond de kans die hij verdient.

Ontsnappingsgevaar

Daarbij is het misschien wel extra belangrijk dat er rekening gehouden wordt met vluchtgedrag; er raken momenteel teveel herplaatsers vermist omdat zij geen degelijke halsband en/of anti-ontsnappingstuigje om hadden. Hoe sociaal, relaxed of vriendelijk een hond ook leek op internet, onderschat nooit de stress die hij kan ervaren als hij opeens in een onbekende omgeving terecht komt, vaak ook nog na een lange en vermoeiende reis. Dit geldt met name voor de honden die uit het buitenland komen.

Zij kunnen een echte ‘cultuurschok’ ervaren omdat het er in ons land volslagen anders aan toegaat dan wat zij gewend zijn. Neem daarom altijd het zekere voor het onzekere en lijn de hond op zo’n manier aan dat hij niet kan ontsnappen. Observeer eerst rustig hoe hij zich gedraagt in verschillende situaties en hoe hij reageert op geurtjes, geluiden, andere honden, andere mensen, spelende kinderen, etc. Pas als je wat zekerder bent over zijn gedrag en zijn reacties kan je de ‘lijn wat laten vieren’.

Neem de tijd

Niet alleen buiten aan de lijn, ook in alle andere situaties geldt dat je het beste zoveel mogelijk tijd kan nemen om de hond te leren kennen. Hoe goed de beschrijving van de hond ook in elkaar zat, honden kunnen in verschillende situaties verschillend reageren. Ga er niet zonder meer van uit dat hij zich precies zo zal gedragen zoals hij zich gedroeg in het asiel, de opvang of bij zijn vorige eigenaar. Daarnaast zullen de meeste honden pas na een tijdje laten zien wat zij in hun mars hebben. Het rugzakje wordt over het algemeen langzaam maar zeker uitgepakt; soms duurt het weken, soms maanden, en soms komt er na jaren nog iets boven drijven dat je niet goed kan plaatsen of dat te herleiden is naar het verleden.

Het gedrag dat een hond in het begin vertoont, hoeft dus geen afspiegeling te zijn van het gedrag dat hij later zal vertonen. Vaak is hij nog erg onder de indruk van alle nieuwe dingen om hem heen. Daarom is het van belang dat je de rust en de tijd neemt om elkaar voorzichtig af te tasten en aan elkaar te wennen. Leg niet teveel druk, het komt allemaal wel. Het enige dat je hoeft te doen, is zorgen dat de hond zich veilig en geliefd voelt.

Tot slot

Vergeet vooral niet hoe leuk het kan zijn een herplaatser te adopteren! Bovenstaand verhaal is zeker niet bedoeld om af te schrikken maar wel om mensen wat bewuster te maken van wat er allemaal bij komt kijken. Dit wil echter niet zeggen dat je geen plezier kan of mag beleven aan de hond, juist wel! Er valt zoveel te genieten en te ontdekken met elkaar. Door je goed voor te bereiden, niks te overhaasten, risico’s zoveel mogelijk te vermijden en de hond de kans te geven te laten zien wie hij is, heb je straks een maatje voor het leven.

.

(Artikel verschenen in Onze Hond nummer 6, juli/augustus 2018)